محمود مرتضایی فر
محمود مرتضایی‌فر بنیانگذار «تکبیر» بعد از انقلاب بود و «الله اکبر»های او در بدو ورود امام خمینی در خاطره‌های انقلابیون ماندگار شد. وی بعدها به واسطه حضورش در تریبون نماز جمعه به «وزیر شعار» معروف شد. او تنها عضو کابینه خودش بود. «وزیر شعار» نه پستش قانونی بود و نه از مجلس رأی اعتماد گرفته بود. اما برای بسیاری حیاتی بود و تائیدش را از امام خمینی در ازای شعارها و ابتکاراتش گرفته بود.
در گفتگویی که از ایشان در خصوص چگونگی گرفتن این لقب سؤال شده بود، بیان داشتند که: «آیت الله توسلی یکبار مرا دیدند و فرمودند: آقای مرتضایی‌فر خبر داری که وزیر شعار شده‌ای؟ با تعجب پرسیدم چطور؟ گفتند: دیروز امام از حاج احمد آقا حال شما را پرسیدند که حاج احمد آقا فرمودند: وزیر شعار را می‌فرمائید؟ که امام خندیدند و از آنجا بود که این موضوع سراسری شد و به خاطر نفس گرم امام بدون این که کسی تبلیغ کند، همه جا به من وزیر شعار می‌گویند».
وی از کودکی به مجری‌گری علاقه داشت. هنگامی که کلاس چهارم بود به خاطر علاقه و استعدادش، مسئولان مدرسه او را برای قرائت قرآن در صف انتخاب کردند. او قرائت قرآن را نزد آقای شریفی آموخت. سپس در مجالسی که در مسجد هدایت و لاله‌زار تشکیل می‌شد، پیش از سخنرانی آیت‌الله طالقانی و شهيد مرتضی مطهرى و برخی دیگر از بزرگان، آیاتی از قرآن را تلاوت می‌کرد و گاه اداره جلسه را به عهده می‌گرفت.
مرتضائی‌فر به واسطه نزدیکی مغازه‌اش به مسجد هدایت با آیت‌الله طالقانی آشنا شد. و از آنجایی که وی یکی از بهترین قاریان زمانه خویش بود، در برنامه‌های مختلف قرآن تلاوت می‌‌نمود و همچنین از سوی آیت‌الله طالقانی نیز دعوت به همکاری شد تا آنجا که این امر زمینه‌ساز حضور وی به عنوان مجری در نماز جمعه گردید.
به هنگام شنیدن بازگشت امام خمینی به ایران از سوی کمیته استقبال امام از او برای اجرا و شعارها دعوت شد و زمانی که صحبت های امام به اینجا رسید که: «من تو دهن این دولت می‌زنم. من به پشتیبانی این ملت دولت تعیین می‌کنم»، او جهت تایید سخنان امام، برای نخستین بار تکبیر گفت و سنت دست زدن در سخنرانی ها را به تکبیر گفتن تغییر داد و از همان جا چهره‌ای ماندگار شد.
برخی به واسطه این که وی همیشه در جایگاه مکبر می‌ایستاد و اذان و اقامه را با صدای او می‌شنیدند او را «بلال انقلاب اسلامی» معرفی می‌کردند و در مراسمی که به مناسبت تجلیل از وی برگزار گردید اسدالله بادامچیان ضمن معرفی وی به عنوان «بلال انقلاب» افزود: «آقای مرتضایی‌فر شعار را که حماسه‌ای و حماسه آفرین است به صورت یک هنر ارائه داد، به نحوی که در مراسم مذهبی برخی کشورها مجریان از محتوای شعارها و حرکات وی استفاده می‌کردند. این موضوع نشان می‌دهد تا چه میزان هنر و هنرآفرینی تاثیرگذار است».
یکی از هنرهای مرتضائی‌فر بداهه‌گویی بود. در هر شرایطی، بدون برنامه‌ریزی می‌توانست شعار بگوید. شاید بتوان «هیهات منّا الذلّه»، «مرگ بر آمریکا»، «مرگ بر اسرائیل»، «مرگ بر ضد ولایت فقیه»، «مرگ بر منافقین و کفار» را به عنوان معروف‌ترین شعارهای او بیان کرد. او از کسانی بود که سالهای متمادی مردم سراسر ایران دعای قنوت نماز عید فطر خود را با او همصدا شدند.
آشناترین شعار مرتضایی‌فر برای مردم ایران «الله اکبر» است که در ساعت ۹ شب ۲۱ بهمن، شب سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، هر سال از تلویزیون پخش می‌شود و مردم را به سردادن شعار به روی پشت‌بامها دعوت می‌کند.
او با حضور پرشور خود در سنگرهای دفاع از آرمانهای نظام اسلامی تا مرداد ۱۳۸۶ که همزمان با بیست و هفتمین سالروز اقامه اولین نماز جمعه تهران بود، تریبون تکبیرگویی نماز جمعه را به نسل جوان سپرد و در اواخر دهه ۱۳۸۰ از فعالیت کناره‌گیری کرد.
مستند «وزیر شعار» ساخته علیرضا محمودزاده در سومین دوره جشنواره عمار به نمایش درآمد. این مستند به فعالیت های انقلابی آقای مرتضایی‌فر از زبان خود ایشان، خانواده و دوستانش می‌پردازد.
مرتضایی‌فر در ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۲ در سن ۷۸ سالگی، در تهران از دنیا رفت و در بهشت زهرا آرام گرفت.
پانویس
منبع
- سکينه کريمی، محمود مرتضایی فر، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، تاریخ بازیابی: 10 آذرماه 1392.